تریستور (Tryristor)
تریستور
یک قطعه چهار لایه P-N-P-N است که دارای پایه سومی به نام گیت می باشد.
یک تریستور ۲۰۰۰V ، ۳۰۰A بطور نمونه دارای یک برش سیلیکونی به قطر mm 30 و ضخامت ۰٫۷mm است.
که در این شرایط می توان به صورت اتصال سری سه دیود در نظر گرفت که مانع هدایت جریان در هر دو جهت می شوند .
مشخصه معکوس یعنی حالتی که کاتود ، مثبت است ، تا زمانی که ولتاژ اعمال شده از ولتاژ شکست پیوند کنترل مرکزی بیشتر نشود ، فقط جریان نشتی عبور خواهد کرد .
ولتاژهای شکست مستقیم و معکوس از نظر اندازه مساوی هستند .
چون در حالت انسداد معکوس تقریباً همه ولتاژ روی پیوند P-N آنود ظاهر می شود ، پیوند P-N کاتود در ولتاژی حدود۱۰Vمی شکند .
هنگامی در جهت مستقیم شکست اتفاق می افتد ، جریان لایه مرکزی P توسط الکترون های کاتود خنثی می شود و قطعه مانند یک دیود در حال رسانایی عمل می کند که دارای دو پیوند با افت ولتاژ مستقیم دو برابر یک دیود است .
برای این که به حالت روشن رفته و در آن حالت باقی بماند، جریان آنود باید به سطح جریان تثبیت کننده برسد و از جریان نگهدارنده کمتر نشود .
معمولاً جریان تثبیت کننده دو برابر جریان نگهدارنده است ، اما هر دو جریان مقدار کمی دارندو کمتر از یک درصد مقدار نامی در بار کامل می باشند .
در حالت بایاس مستقیم ( هنگامی آنود مثبت است ) تریستور را می توان با تزریق جریان به گیت نسبت به کاتود منفی به حالت روشن برد .
وظیفه جریان گیت تزریق حفره ها به لایه P داخلی است که به همراه الکترون های لایه N کاتود پیوند کنترل مرکزی را می شکنند و تریستور به حالت روشن می برند .
پس از این که جریان آنود از سطح جریان تثبیت کننده فراتر رفت ، می توان جریان گیت را قطع کردو تریستور بدون توجه به شرایط مدار گیت در حالت روشن باقی می ماند .
برای خاموش شدن تریستور جریان آنود باید از جریان نگهدارنده کمتر شود ، و پیش از آنکه بتوانیم دوباره ولتاژ مستقیمی را بدون روشن شدن تریستور به آن اعمال کنیم ،زمان نسبتاً طولانی برای رسیدن پیوند کنترل تریستور به حالت انسداد ، باید سپری شود .
در بیشتر موارد برای خاموش شدن ، بوسیله مدار خارجی جریان آنود را معکوس می کنند .
عبور جریان معکوس در یک فاصله زمان کوتاهی مطابق شکل (۴) به بارها اجازه عبور در لایه های P-Nرا می دهدو باعث می شود دو پیوند بیرونی هر نوع جریان معکوس دیگری را پس از بازیابی بار ذخیره شده سد کنند .
بار ذخیره شده ، ناشی از حضور حامل ها در این پیوند ، مانع عبور جریان در اثر اعمال مجدد ولتاژ مستقیم نخواهد داشت و معمولاً این زمان برای اعمال مجدد ولتاژ ، بدون شکست ، ۱۰ تا ۱۰۰ میکرو ثانیه است .
بار ذخیره شده برای یک تریستور ۲۰A ، در حدود ۲۰uc می باشد .
انواع تریستورها در الکترونیک صنعتی:
۱-(Phase Control Thyristors (SCR
2-(Fast Switching Thyristors (SCR
3-(Gate Turn-off Thyristors (GTO
4-(Bidirectional Triode Thyristors (TRIAC
5-(Reverse Conducting Thyristors (RCT
6-(Static Induction Thyristors (SITH
7-(Light Activated Silicon Controlled Rectifiers (LASCR
8-(FET Controlled Thyristors (FET-CTH
9-(MOS Controlled Thyristors (MCT